Added polish translation

This commit is contained in:
Mark Qvist 2022-11-29 17:12:07 +01:00
parent bc70619288
commit 416b9081b7
9 changed files with 238 additions and 0 deletions

View File

@ -30,6 +30,7 @@ primary_lang = "en"
langs = [
{"name": "Deutsch", "ext": "de"},
{"name": "English", "ext": "en"},
{"name": "Polski", "ext": "pl"},
{"name": "Português", "ext": "pt-br"},
]
@ -55,6 +56,16 @@ menu_translations = {
"CREDITS": "Credits",
"SOURCE": "Quellcode",
"DONATE": "Unterstützen",
},"pl": {
"RETICULUM": "Reticulum",
"START": "Start",
"HARDWARE": "Hardware",
"TESTNET": "Testnet",
"MANUAL": "Manual",
"CRYPTO": "Crypto",
"CREDITS": "Credits",
"SOURCE": "Source",
"DONATE": "Darowiznę",
},
"pt-br": {
"RETICULUM": "Reticulum",

38
source/connect_pl.md Normal file
View File

@ -0,0 +1,38 @@
# Publiczny Testnet
Jeśli chcesz po prostu zacząć eksperymentować bez budowania fizycznych sieci, zachęcam do przyłączenia się do Publicznego Testnetu Reticulum. Testnet to po prostu nieformalna sieć do testowania i eksperymentowania. Będzie działać przez większość czasu i każdy może do niej dołączyć, ale oznacza to również, że nie ma gwarancji dostępności usług.
W sieci testowej działa najnowsza wersja Reticulum (często nawet krótko przed jej publicznym udostępnieniem). Czasami eksperymentalne wersje Reticulum mogą zostać wdrożone do węzłów w sieci testowej, co oznacza, że mogą wystąpić dziwne zachowania. Jeśli Ciebie to nie przeraża, możesz dołączyć do sieci testowej przez TCP lub I2P.
Dodaj jeden z następujących interfejsów do pliku konfiguracyjnego Reticulum:
```
# TCP/IP interface to the Dublin Hub
[[RNS Testnet Dublin]]
type = TCPClientInterface
enabled = yes
target_host = dublin.connect.reticulum.network
target_port = 4965
# TCP/IP interface to the Frankfurt Hub
[[RNS Testnet Frankfurt]]
type = TCPClientInterface
enabled = yes
target_host = frankfurt.connect.reticulum.network
target_port = 5377
# Interface to I2P Hub A
[[RNS Testnet I2P Hub A]]
type = I2PInterface
enabled = yes
peers = mrwqlsioq4hoo2lmeeud7dkfscnm7yxak7dmiyvsrnpfag3z5tsq.b32.i2p
# Interface to I2P Hub B
[[RNS Testnet I2P Hub B]]
type = I2PInterface
enabled = yes
peers = iwoqtz22dsr73aemwpw7guocplsjjoamyl7sogj33qtcd6ds4mza.b32.i2p
```
Testnet zawiera również liczne węzły [Nomad Network](https://github.com/markqvist/nomadnet), i węzły propagacyjne [LXMF](https://github.com/markqvist/lxmf).
<p align="right"><a href="docs_pl.html">Następny Temat: Przeczytaj Podręcznik</a></p>

27
source/credits_pl.md Normal file
View File

@ -0,0 +1,27 @@
# Podziękowania & Zasługi
Reticulum może istnieć tylko dzięki górze pracy Open Source, na której zostało zbudowane, dzięki wkładowi wszystkich zaangażowanych osób i wszystkich, którzy wspierali projekt przez lata. Wszystkim, którzy pomogli, bardzo dziękuję.
Wiele innych modułów i projektów jest częścią lub jest wykorzystywanych przez Reticulum. Szczere podziękowania dla autorów i współtwórców następujących projektów:
- [PyCA/cryptography](https://github.com/pyca/cryptography), *Licencja BSD*
- [Pure-25519](https://github.com/warner/python-pure25519) przez [Brian Warner](https://github.com/warner), *Licencja MIT*
- [Pysha2](https://github.com/thomdixon/pysha2) przez [Thom Dixon](https://github.com/thomdixon), *Licencja MIT*
- [Python-AES](https://github.com/orgurar/python-aes) przez [Or Gur Arie](https://github.com/orgurar), *Licencja MIT*
- [Curve25519.py](https://gist.github.com/nickovs/cc3c22d15f239a2640c185035c06f8a3#file-curve25519-py) przez [Nicko van Someren](https://gist.github.com/nickovs), *Domena Publiczna*
- [I2Plib](https://github.com/l-n-s/i2plib) przez [Viktor Villainov](https://github.com/l-n-s)
- [PySerial](https://github.com/pyserial/pyserial) przez Chris Liechti, *Licencja BSD*
- [Netifaces](https://github.com/al45tair/netifaces) przez [Alastair Houghton](https://github.com/al45tair), *Licencja MIT*
- [Configobj](https://github.com/DiffSK/configobj) przez Michael Foord, Nicola Larosa, Rob Dennis & Eli Courtwright, *Licencja BSD*
- [Six](https://github.com/benjaminp/six) przez [Benjamin Peterson](https://github.com/benjaminp), *Licencja MIT*
- [Umsgpack.py](https://github.com/vsergeev/u-msgpack-python) przez [Ivan A. Sergeev](https://github.com/vsergeev)
- [Python](https://www.python.org)
Projekt protokołu i wdrożenie referencyjne dla Reticulum zostało zrealizowane w latach 2014-2022 przez Marka Qvista.
[Implementacja referencji dla języka Python](https://github.com/markqvist/reticulum) oraz ta strona są opubliowanie na [Licencji MIT](license.html). Proszę przekaż <a href="donate_pl.html">darowiznę</a>, żeby wesprzeć dalszy rozwój projektu.
----------------
<center>Protokół Reticulum jest wspólną własnością wszystkich ludzi,<br/>Przekazuję go do domeny publicznej.<br/><br/>Dedykowany z nadzieją i wiarą w przyszłość<br/>wolność i dobrobyt wszystkich,<br/>na Ziemi i poza nią.<br/><br/>Dziękuję</center>
----------------

26
source/crypto_pl.md Normal file
View File

@ -0,0 +1,26 @@
# Prymitywy kryptograficzne
Reticulum wykorzystuje prosty zestaw wydajnych, silnych i nowoczesnych prymitywów kryptograficznych, z szeroko dostępnymi implementacjami, które mogą być używane zarówno na procesorach ogólnego przeznaczenia, jak i na mikrokontrolerach. Niezbędne prymitywy to:
- Ed25519 dla sygnatur
- X22519 dla wymiany kluczy ECDH
- HKDF dla wyodrębnienia klucza
- AES-128 w trybie CBC
- HMAC-SHA256 dla uwierzytelnienia wiadomości
- SHA-256
- SHA-512
W domyślnej konfiguracji instalacji, prymitywy `X25519`, `Ed25519` i `AES-128-CBC` są dostarczone przez [OpenSSL](https://www.openssl.org/) (przez pakiet [PyCA/cryptography](https://github.com/pyca/cryptography)). Funkcja hashu `SHA-256` i `SHA-512` są dostarczone przez standard Pythona [hashlib](https://docs.python.org/3/library/hashlib.html). Prymitywy `HKDF`, `HMAC`, `Fernet` i funkcja padding `PKCS7` są zawsze dostarczane przez następujące wewnętrzne implementacje:
- [HKDF.py](https://github.com/markqvist/Reticulum/blob/master/RNS/Cryptography/HKDF.py)
- [HMAC.py](https://github.com/markqvist/Reticulum/blob/master/RNS/Cryptography/HMAC.py)
- [Fernet.py](https://github.com/markqvist/Reticulum/blob/master/RNS/Cryptography/Fernet.py)
- [PKCS7.py](https://github.com/markqvist/Reticulum/blob/master/RNS/Cryptography/PKCS7.py)
Reticulum zawiera również kompletną implementację wszystkich niezbędnych prymitywów w czystym Pythonie. Jeśli OpenSSL i PyCA nie są dostępne w systemie podczas uruchamiania Reticulum, Reticulum użyje wewnętrznych prymitywów w czystym Pythonie. Trywialną konsekwencją tego jest wydajność, backend OpenSSL jest *znacznie* szybszy. Najważniejszą konsekwencją jest jednak potencjalna utrata bezpieczeństwa poprzez użycie prymitywów, które nie zostały poddane takiej samej analizie, testom i przeglądom jak te z OpenSSL.
Jeśli chcesz używać wewnętrznych czystych prymitywów pythona, jest **bardzo wskazane**, abyś dobrze rozumiał ryzyko, jakie to stwarza, i podjął świadomą decyzję, czy to ryzyko jest dla ciebie do przyjęcia.
Reticulum jest stosunkowo młodym oprogramowaniem i powinno być traktowane jako takie. Chociaż zostało zbudowane z myślą o najlepszych praktykach kryptograficznych, _nie zostało_ poddane zewnętrznemu audytowi bezpieczeństwa i bardzo możliwe, że zawiera błędy naruszające prywatność lub bezpieczeństwo. Jeśli chcesz pomóc lub zasponsorować audyt, skontaktuj się ze mną.
<p align="right"><a href="credits_pl.html">Next Topic: Podziękowania & Zasługi</a></p>

6
source/docs_pl.md Normal file
View File

@ -0,0 +1,6 @@
# Przeczytaj Podręcznik
Możesz sprawdzić pełną dokumentację Reticulum [na tej stronie](manual/index.html) lub [na stronach GitHub](https://markqvist.github.io/Reticulum/manual/).
Możesz również [pobrać podręcznik Reticulum jako PDF](manual/Reticulum%20Manual.pdf)
<p align="right"><a href="crypto_pl.html">Następny Temat: Prymitywy Kryptograficzne</a></p>

19
source/donate_pl.md Normal file
View File

@ -0,0 +1,19 @@
## Wesprzyj Reticulum
Możesz wspomóc dalszy rozwój otwartych, wolnych, prywatnych systemów komunikacji przez przekazanie darowizny za pośrednictwem jednego z następujących kanałów:
- Monero<br/>
```
84FpY1QbxHcgdseePYNmhTHcrgMX4nFfBYtz2GKYToqHVVhJp8Eaw1Z1EedRnKD19b3B8NiLCGVxzKV17UMmmeEsCrPyA5w
```
<br/><br/>
- Ethereum<br/>
```
0x81F7B979fEa6134bA9FD5c701b3501A2e61E897a
```
<br/><br/>
- Bitcoin<br/>
```
3CPmacGm34qYvR6XWLVEJmi2aNe3PZqUuq
```
<br/><br/>
- Ko-Fi<br/>
<a href="https://ko-fi.com/markqvist">`https://ko-fi.com/markqvist`</a>

21
source/hardware_pl.md Normal file
View File

@ -0,0 +1,21 @@
# Wspierany Hardware
Reticulum może być używane praktycznie przez każde medium, które wspiera przynajmniej kanał półdupleksowy z przepustowością 500 bitów na sekundę, i MTU 500 bitów. Data radio, modemy, radia LoRa, porty szeregowe, AX.25 TNC, tryby cyfrowe radia amatorskiego, WiFi i urządzenia Ethernet, bezprzewodowe łącza optyczne (FSO), i podobne systemy są przykładem rodzajów fizycznych urządzeń, które Reticulum może używać. Wspierane rodzaje interfejsów zawierają:
- Każde urządzenie ethernet
- Prawie wszystkie urządzenia z WiFi
- LoRa używające [RNode](https://unsigned.io/projects/rnode/)
- Packet Radio TNC (z lub bez AX.25)
- Hardware kompatybilny z KISS i modemy programowe
- Każde urządzenie z portem szeregowym
- TCP przez sieci IP
- UDP przez sieci IP
- Zewnętrzne programy przez stdio lub pipes
- Niestandardowy hardware przez stdio lub pipes
Bardziej szczegółowe informacje i pełną listę wspieranych rodzajów interfejsów można znaleźć w rozdziałach poświęconych [sprzętowi komunikacyjnemu](manual/hardware.html) i [wspieranych interfejsów](manual/interfaces.html).
Reticulum może być również umieszczone w istniejących sieciach IP, więc nic nie stoi na przeszkodzie, by używać go w przewodowej sieci ethernet, lokalnej sieci WiFi lub w Internecie, gdzie będzie działał równie dobrze. W rzeczywistości, jedną z mocnych stron Reticulum jest to, jak łatwo pozwala połączyć różne media w samokonfigurującą się, odporną i szyfrowaną sieć, wykorzystując dowolną mieszankę dostępnej infrastruktury.
Przykładowo, możliwe jest skonfigurowanie Raspberry Pi podłączonego zarówno do radia LoRa, TNC packet radio, jak i sieci WiFi. Po skonfigurowaniu interfejsów, Reticulum zajmie się resztą, a każde urządzenie w sieci WiFi może komunikować się z węzłami po stronie sieci LoRa i packet radio, i odwrotnie.
<p align="right"><a href="connect_pl.html">Następny Temat: Publiczny Testnet</a></p>

28
source/index_pl.md Normal file
View File

@ -0,0 +1,28 @@
# Reticulum
Reticulum to oparty na kryptografii stos sieciowy do budowy sieci lokalnych (LAN) i rozległych (WAN) z wykorzystaniem łatwo dostępnego sprzętu. Reticulum może kontynuować pracę nawet w niekorzystnych warunkach, przy bardzo dużych opóźnieniach i ekstremalnie niskiej przepustowości.
Wizją Reticulum jest umożliwienie każdemu zarządzanie własnymi, niezależnymi sieciami komunikacyjnymi, a także umożliwienie taniego i łatwego pokrycia ogromnych obszarów niezliczoną ilością niezależnych, wzajemnie połączonych i autonomicznych sieci. Reticulum to Niepowstrzymane Sieci dla Ludzi.
<p align="center"><img width="30%" src="gfx/reticulum_logo_512.png"></p>
Reticulum nie jest *jedną* siecią. Jest narzędziem do budowy *tysięcy sieci*. Sieci bez wyłączników, nadzoru, cenzury i kontroli. Sieci, które mogą swobodnie współdziałać, łączyć się i rozłączać ze sobą. Reticulum to Sieci dla Istot Ludzkich.
Z punktu widzenia użytkownika, Reticulum pozwala na tworzenie aplikacji, które szanują i wzmacniają autonomię i niezależność społeczności i jednostek. Reticulum zapewnia bezpieczną komunikację cyfrową, która nie może być poddana zewnętrznej kontroli, manipulacji czy cenzurze.
Reticulum umożliwia budowę zarówno małych, jak i potencjalnie planetarnych sieci, bez potrzeby tworzenia hierarchicznych lub biurokratycznych struktur do ich kontroli lub zarządzania, zapewniając jednocześnie jednostkom i społecznościom pełną niezależność nad ich własnymi segmentami sieci.
## Istotne Cechy
Podczas gdy Reticulum rozwiązuje ten sam problem, co każdy stos sieciowy, a mianowicie niezawodne przesyłanie danych z jednego punktu do drugiego przez licznych pośredników, robi to w sposób, który bardzo różni się od innych technologii sieciowych.
- Reticulum nie korzysta z adresów źródłowych. Żadne przesyłane pakiety nie zawierają informacji o adresie, miejscu, maszynie czy osobie, z której pochodzą.
- W Reticulum nie ma centralnej kontroli nad przestrzenią adresową. Każdy może przydzielić tyle adresów ile potrzebuje i kiedy potrzebuje.
- Reticulum zapewnia łączność end-to-end. Nowo wygenerowane adresy stają się globalnie osiągalne w czasie kilku sekund do kilku minut.
- Adresy są *samostanowiące* i *przenośne*. Po utworzeniu adresu można go przenieść fizycznie w inne miejsce w sieci i nadal być osiągalnym.
- Cała komunikacja jest domyślnie zabezpieczona [silnym, nowoczesnym szyfrowaniem](crypto.html).
- Wszystkie klucze szyfrujące są efemeryczne, a komunikacja domyślnie oferuje utajnianie z wyprzedzeniem (forward secrecy).
- W sieciach Reticulum nie ma możliwości tworzenia nieszyfrowanych połączeń.
- Nie jest możliwe wysyłanie niezaszyfrowanych pakietów do jakichkolwiek miejsc docelowych w sieci.
- Miejsca docelowe otrzymujące niezaszyfrowane pakiety będą je odrzucały jako nieprawidłowe.
<p align="right"><a href="start_pl.html">Następny Temat: Jak zacząć</a></p>

62
source/start_pl.md Normal file
View File

@ -0,0 +1,62 @@
# Jak zacząć
Najlepszy sposób na rozpoczęcie pracy z Reticulum Network Stack zależy od tego, co
co chcesz zrobić. Aby uzyskać pełne szczegóły i przykłady, sprawdź rodział [Jak szybko zacząć](manual/gettingstartedfast.html) w [Podręczniku Reticulum](manual/index.html).
## Eksperymentalne Oprogramowanie
*Proszę Pamiętaj!* Reticulum jest wciąż w fazie beta. Oznacza to, że choć działa bardzo dobrze i jest bardzo stabilne, to nadal mogą istnieć krytyczne błędy lub wady w zachowaniu, prywatności lub bezpieczeństwie całego systemu. Używaj Reticulum, jeśli czujesz się z tym komfortowo i rozumiesz konsekwencje.
## Instalacja
Najprostszym sposobem, żeby zainstalować Reticulum i powiązane narzędzia jest przy wykorzystanie pip:
```bash
pip install rns
```
Możesz wtedy uruchomić każdy program, który używa Reticulum, lub uruchomić Reticulum jako usługę systemową za pomocą [narzędzia rnsd](manual/using.html#the-rnsd-utility).
Jeśli `pip` nie jest dostępny na twoim systemie, zainstaluj najpierw pakiety `python3` i `python3-pip` dla swojego systemu operacyjnego.
Przy pierwszym uruchomieniu Reticulum tworzy domyślny plik konfiguracyjny, zapewniający podstawową łączność z innymi serwerami Reticulum, które mogą być osiągalne lokalnie. Jeśli któryś z tych lokalnych peerów jest Instancją Transportową, może on połączyć Ciebie z większymi sieciami. Domyślny plik konfiguracyjny zawiera kilka przykładów oraz referencje do tworzenia bardziej złożonych konfiguracji.
W celu uzyskania bardziej szczegółowych przykładów dotyczących rozszerzenia komunikacji za pomocą wielu mediów, takich jak packet radio lub LoRa, porty szeregowe lub za pomocą szybkich łączy IP i Internetu przy użyciu interfejsów UDP i TCP, sprawdź sekcję [Wspierane Interfejsy](manual/interfaces.html) w [Podręczniku Reticulum](manual/index.html).
## Zawarte Narzędzia
Reticulum zawiera szereg przydatnych narzędzi do zarządzania sieciami, przeglądania stanu i informacji oraz innych zadań. You can read more about these programs in the Możesz przeczytać więcej o tych programach w sekcji [Zawarte Programy Użytkowe](manual/using.html#included-utility-programs) w [Podręczniku Reticulum](manual/index.html).
- Demon systemowy `rnsd` do uruchamiania Reticulum jako zawsze dostępnej usługi
- Narzędzie statusu interfejsu o nazwie `rnstatus`, które wyświetla informacje o interfejsach
- Narzędzie do wyszukiwania i zarządzania ścieżkami `rnpath` pozwalające na przeglądanie i modyfikowanie tablic ścieżek
- Narzędzie diagnostyczne o nazwie `rnprobe` do sprawdzania łączności z miejscami docelowymi
- Prosty program do transferu plików o nazwie `rncp` ułatwiający kopiowanie plików na zdalne systemy
- Program do zdalnego wykonywania poleceń `rnx`, który pozwala uruchamiać polecenia i programy oraz pobierać dane wyjściowe ze zdalnych systemów
Wszystkie narzędzia, w tym `rnx` i `rncp`, działają niezawodnie i dobrze nawet na łączach o bardzo niskiej przepustowości, takich jak LoRa czy Packet Radio.
## Programy Używające Reticulum
Jeśli chcesz szybko zorientować się, co potrafi Reticulum, zapoznaj się z poniższymi materiałami.
- Dla pozasieciowej, szyfrowanej i odpornej platformy komunikacyjnej typu mesh, zobacz [Nomad Network](https://github.com/markqvist/NomadNet)
- Aplikacja [Sideband](https://github.com/markqvist/sideband) na Androida, Linuxa i macOS posiada interfejs graficzny i koncentruje się na łatwości użytkowania.
- [LXMF](https://github.com/markqvist/lxmf) jest rozproszonym, odpornym na opóźnienia i zakłócenia protokołem wysyłania wiadomości zbudowanym na Reticulum
## Zależności
Instalacja domyślnego pakietu `rns` wymaga zależności wymienionych poniżej. Prawie wszystkie systemy i dystrybucje mają łatwo dostępne pakiety dla tych zależności, a kiedy pakiet `rns` jest instalowany z `pip`, zostaną one pobrane i zainstalowane również.
- [PyCA/cryptography](https://github.com/pyca/cryptography)
- [netifaces](https://github.com/al45tair/netifaces)
- [pyserial](https://github.com/pyserial/pyserial)
Na bardziej nietypowych systemach, w niektórych rzadkich przypadkach, może nie być możliwe zainstalowanie lub nawet skompilowanie jednego lub więcej z powyższych modułów. W takich sytuacjach można użyć pakietu `rnspure`, który nie wymaga zewnętrznych zależności do instalacji. Proszę zauważyć, że zawartość pakietów `rns` i `rnspure` jest *identyczna*. Jedyną różnicą jest to, że pakiet `rnspure` nie zawiera żadnych zależności wymaganych do instalacji.
Bez względu na to, jak Reticulum jest zainstalowane i uruchomione, załaduje zewnętrzne zależności tylko wtedy, gdy są one *potrzebne* i *dostępne*. Jeśli na przykład chcesz używać Reticulum na systemie, który nie może obsługiwać [pyserial](https://github.com/pyserial/pyserial), jest to całkowicie możliwe przy użyciu pakietu rnspure, ale Reticulum nie będzie w stanie korzystać z interfejsów opartych na portach szeregowych. Wszystkie inne dostępne moduły będą nadal ładowane w razie potrzeby.
**Uwaga!** Jeśli używasz pakietu rnspure do uruchomienia Reticulum na systemach, które nie wspierają [PyCA/cryptography](https://github.com/pyca/cryptography), ważne jest, abyś przeczytał i zrozumiał sekcję [Prymitywy Kryptograficzne](crypto.html) na tej stronie.
## Wydajność
Reticulum celuje w *bardzo* szeroki zakres wydajności użytkowej, ale priorytetowo traktuje funkcjonalność i wydajność w stosunku do mediów o niskiej przepustowości. Celem jest zapewnienie dynamicznej wydajności od 250 bitów na sekundę do 1 gigabita na sekundę na normalnym sprzęcie.
Obecnie użyteczna wydajność wynosi około 500 bitów na sekundę do 20 megabitów na sekundę, z nośnikami fizycznymi szybszymi niż te które nie są nienasycone. Wydajność wykraczająca poza obecny poziom jest przeznaczona do przyszłych aktualizacji, ale nie ma wysokiego priorytetu do czasu zablokowania formatu przewodów i API.
<p align="right"><a href="hardware_pl.html">Następny Temat: Wspierany Hardware</a></p>